Na 20 jaar staat Sensoa voor een nieuw hoofdstuk. Chris Lambrechts neemt eind 2024 afscheid als directeur. Hij geeft de fakkel door aan Nico Bogaerts. Beiden delen een inspirerende gedrevenheid. Chris stond 20 jaar geleden aan de wieg van Sensoa, Nico stampte Sociaal.Net uit de grond, een webplatform voor sociale professionals in Vlaanderen en Brussel. We zaten aan tafel voor een gesprek over emotie, goesting, kansen en uitdagingen.
Chris: “Ik ben gestart met het Aidsteam (nvdr. De organisatie die later opging in Sensoa) in 1987 omdat de overheid te traag, te weinig en te vaag over veilig vrijen naar homomannen communiceerde. Het was dus vanuit een emotie. Emotie is dan ook de leidraad in alles wat we doen, maar dat is zeker niet altijd verontwaardiging of boosheid. Starten vanuit verontwaardiging of boosheid is goed, maar als je wil voortdoen en volhouden, dan zijn andere gevoelens heel belangrijk. Merken dat je samen het verschil kan maken en de mogelijkheden zien die ontstaan als je met andere organisaties of personen samenwerkt, dat is iets positiefs en dat is altijd een belangrijke drive geweest.”
Nico: “Ik stap niet over naar Sensoa vanuit een emotionele drijfveer. Ik was vooral getriggerd door de thema's van Sensoa en de partnerschappen. Het is misschien een boutade, maar iemand zei me onlangs: seks is er voor iedereen. Iedereen lijkt er over te praten, maar er blijkt toch nog veel schroom en taboe. Kunnen meewerken en een rol spelen in de manier waarop Sensoa werkt aan die bespreekbaarheid, is voor mij een drijfveer. Het feit dat Sensoa feitelijke informatie op een toegankelijke manier aanbiedt voor wie die zoekt en in verschillende talen, zoals met Zanzu.be, is belangrijk. Ik denk dat er in de media wel openheid is om over seks te praten en mensen zijn daarin geïnteresseerd. Maar in relaties, onder vrienden of op scholen is het nog steeds niet evident. Er is meer schroom dan ik zou hopen en dan ik ooit verwacht had.”
Polarisatie en desinformatie
Chris: “We zijn nu zoveel jaren na de periode van het Aidsteam en de uitdagingen die zich toen aandienden. Nu liggen de uitdagingen elders, zowel voor de maatschappij in het algemeen als voor Sensoa. Het gaat vooral over polarisatie nu. We moeten een heel moeilijk evenwicht vinden: we willen zo inclusief mogelijk zijn en dus ook een grote groep mensen die anders naar onze thema's kijken, die andere behoeften hebben, niet uit het oog verliezen. Maar zij hebben soms visies die conflicteren met hoe wij ernaar kijken in onze 'progressieve bubbel'. Wij zijn gezegend in Vlaanderen met heel veel mensen die opkomen voor minderheden, maar er is ook een grote groep die zwijgt en de kunst is te luisteren naar wat er niet gezegd wordt.”
Nico: “Die zoektocht is zeer boeiend. We willen met zeer verschillende groepen in gesprek en in debat gaan en daar ons ons punt proberen te maken op een manier dat mensen ons volgen. Zeker rond thema's als seksualiteit, LGBTI+ en seksuele vorming op scholen.”
Chris: “Een andere uitdaging is desinformatie. Dat is een groot probleem en maakt het niet evident om mensen te helpen het onderscheid te maken tussen wat juist is en wat fake news is. Je ziet hoe sterk mensen in een informatiebubbel kunnen terechtkomen.”
Nico: “Dat hangt samen met die polarisatie. Die wordt scherper als mensen via sociale media steeds gelijkaardige boodschappen, te horen krijgen. Een goed voorbeeld is Andrew Tate die een oermannelijk ideaal onder jonge cismannen propageert. Het is niet één groep mensen die niet meewil, het is op verschillende fronten dat je de strijd moet voeren.
Chris: “Een deel van onze pleitbezorging moet er dan ook uit bestaan om dingen die we verwezenlijkt hebben, goed te verankeren. Ik ben wat ontgoocheld in het engagement van politieke partijen in het parlement. Ze zijn het eens met het belang van relationele en seksuele vorming, maar als het erop aankomt, staat het niet in de eindtermen. Dat is zo fundamenteel en er bestaat een draagvlak voor. Uiteraard hebben ouders daar een belangrijke rol in te spelen. We zijn daar al mee begonnen om na te gaan hoe we hen daar mee in kunnen betrekken. Want als het over tolerantie gaat en over openheid, wordt de basis gelegd voor kinderen naar school gaan.”
Soms vind je de job van je leven
Nico: “Sensoa is een interessante organisatie. Ik kon de kans dan ook niet zomaar laten voorbijgaan toen Sensoa een nieuwe directeur zocht. Ook de ambitie om in een grotere organisatie mee de lead te kunnen nemen, speelde mee. Het schrikt me niet af, ik vind dat zeer uitdagend. Het voordeel van Sensoa is ook dat het goed en duidelijk georganiseerd is, daar kan je op voortbouwen als directeur.
Heel mijn netwerk weet ondertussen dat ik de stap naar Sensoa zet. En wat opvalt: iedereen kent Sensoa. Ik hoor ook alleen maar positieve reacties van wie met Sensoa heeft samengewerkt. Enthousiasme alom over de expertise en het engagement. Dus een dikke pluim voor iedereen bij Sensoa. Ik denk dat Sensoa dat soms te weinig beseft, de gedragenheid in het werkveld voor de organisatie is groot.
De vraag is natuurlijk, moeten mensen de naam 'Sensoa' kennen of moeten ze de producten kennen. Dat laatste is namelijk veel belangrijker. Maar ik ga niet aan de naam beginnen morrelen, het is niet ‘een nieuwe directeur, een nieuwe naam’ (lacht). Ik heb veel te leren, veel mensen te leren kennen, veel in te lezen, daar ga ik mee beginnen. Dan komt er het nieuwe beleidsplan, dat wordt een belangrijke opdracht voor volgend jaar.”
Chris: “Ik zeg altijd over Sensoa: onze sterktes zijn ook onze zwakke punten. Wij zijn een organisatie die heel breed gaat, want thema's als seksueel grensoverschrijdend gedrag, anticonceptie of soa-preventie hebben allemaal hun eigen uitdagingen. Er zijn diverse spelers op het veld of ze vallen onder de bevoegdheden van verschillende ministers. Maar we gaan ook heel diep, we zijn actief op het terrein, we gaan in dialoog met de doelgroep, we ondersteunen mensen met hiv. We werken ook met intermediairs, we zijn partner van de overheid en we doen aan internationaal advocacywerk. Dat maakt dat we soms moeilijk kunnen kiezen, want al die dingen zijn belangrijk. We moeten de boter soms heel dun smeren. Het betekent ook dat soms tussen de start van een product en de voltooiing ervan veel tijd zit. Maar het sterke punt is dat we op die manier heel zinvol aan advocacy kunnen doen omdat we weten wat bij mensen leeft, wat de noden en behoeften zijn van intermediairs, leerkrachten, huisartsen of zorgpersoneel.
Het verleden en de toekomst
Chris: Wat ik hoopte toen ik de schoolbanken verliet, was in mijn leven heel veel goede seks te hebben en dat is gelukt (beiden lachen). Ik wou in mijn leven vooral iets doen dat mensen zou verbinden. Toevallig is dat binnen het thema seksualiteit geworden, wat de essentie van verbinding is. Heel mijn carrière heb ik dat kunnen doen, mensen bij elkaar brengen, vaststellen dat we samen iets kunnen verwezenlijken en merken dat we veel verder geraken als we dat samendoen.”
Nico: “Wat ik graag wil bereiken met Sensoa? Ik denk dat het goed zou zijn - en ik wik mijn woorden want Sensoa is een partnerorganisatie van de Vlaamse overheid - dat je af en toe over de thema's waar je rond bezig bent een positie inneemt in de samenleving. Sensoa doet dat al af en toe, maar het mag nog wat scherper zijn.”
Chris: “Dat gaat een accentverschil zijn. Ik krijg vaak de opmerking dat het wel wat activistischer mag zijn. Ik wil dan wel nog de discussie aangaan over wat 'activisme' inhoudt, want daar bestaan verschillende vormen in, zoals bijvoorbeeld hoe wij aan pleitbezorging doen. Wij werken vaak achter de schermen door ondersteuning te bieden, door suggesties te doen aan de overheid en telkens op iets terug te komen tot het daadwerkelijk wordt opgenomen.
Ik ben daar bijzonder pragmatisch in. Met onze thema's moet je werken op middellange tot lange termijn. Onze thema's raken aan diepe overtuigingen van mensen en als je die wil veranderen dan gaat het traag. Dingen moeten rijpen, mensen moeten mee zijn, ze moeten het begrijpen en dat vraagt wel wat tijd. Af en toe helpt het dat er wat druk op wordt gezet. Maar in onze samenleving ontbreekt het niet aan druk. Dan kan je je de vraag stellen: moeten wij per se standpunten innemen over zaken die ons verontwaardigen of werken we achter de schermen? Als we een standpunt innemen, dan moet het effect zijn dat mensen begrijpen waar we het over hebben en inzicht krijgen in waarom zoiets belangrijk is.”
Nico: “Ik wil toch nog dit zeggen. Chris hoort het niet graag, maar het zijn grote schoenen die een nieuwe directeur moet vullen. Chris heeft Sensoa gemaakt tot wat de organisatie nu is. Dat is een grote verdienste. Het is ook niet toevallig dat hij dit zolang gedaan heeft. Maar ik hoop dat we binnen vijf jaar terug kunnen samenzitten en zeggen: Sensoa staat er, is even stabiel, even maatschappelijk relevant en speelt nog steeds in op nieuwe noden en uitdagingen. Als dat lukt, dan zal ik tevreden zijn.”