Sensoa stelde een nieuw beleidsplan op voor de periode 2022-2026

Op basis van het beleidsplan keurde de Vlaamse regering de beheersovereenkomst rond de preventieve seksuele gezondheid goed.

In het beleidsplan stelt Sensoa voor

  • welke aspecten van seksuele gezondheid we als prioriteit zien.
  • welke doelgroepen we (extra) willen bereiken. 
  • welke acties en projecten we willen uitvoeren.

Preventiestrategieën

Sensoa gebruikt alle preventiestrategieën die vermeld staan in 'De Vlaming leeft gezonder in 2025' en het bijhorend strategisch plan van de Vlaamse overheid: educatie, omgevingsinterventies, afspraken en regels, zorg en begeleiding.

De komende 5 jaar zetten we sterk in op educatie en gaan we meer in interactie met diverse doelgroepen.

Samenwerken als basiswaarde

Om ons beleidsplan waar te maken, is samenwerking met professionelen en met vertegenwoordigers van organisaties en voorzieningen cruciaal. We hechten veel belang aan (structurele) partnerschappen en participatie.

De prioriteiten van ons beleidsplan

De seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren begeleiden

Kinderen en jongeren zijn een belangrijke doelgroep voor Sensoa. We ondersteunen leraars, andere intermediairs en ouders. 

  • Sensoa organiseert het 'Forum jongeren, relaties en seksualiteit' waar partnerorganisaties kennis en plannen kunnen uitwisselen. 
  • Sensoa pleit voor de opvolging, ontwikkeling en toepassing van de eindtermen inzake seksuele gezondheid.
  • Het lespakket ‘Tussen de lakens’ wordt hét materiaal voor het onderwijs. We vernieuwen het materiaal voor het secundair onderwijs en maken een aangepaste versie voor het BuSO, vooral voor Opleidingsvorm 3.
  • We stimuleren leraren om les te geven over relaties en seksualiteit tijdens de jaarlijkse Week van de Lentekriebels.
  • We bouwen verder aan onze leerlijn seksuele opvoeding voor het regulier onderwijs.
  • We maken materiaal voor de onthaalklassen anderstalige nieuwkomers (OKAN).
  • We organiseren vorming en begeleiding voor leraren en andere professionals over seksuele ontwikkeling en relationele en seksuele opvoeding. 
  • Sensoa verspreidt kwaliteitsvol vormingsmateriaal via Sensoa.be en via haar ontleenpartners.
  • We ondersteunen andere organisaties om materiaal te ontwikkelen voor professionals of voor kinderen en jongeren rechtstreeks.
  • We stimuleren de Centra voor Leerlingenbegeleiding om seksuele gezondheid ter sprake te brengen met de Onder 4 Ogen methodiek.
  • We informeren ouders over seksuele ontwikkeling via Allesoverseks.be, Zanzu.be, sociale media, pers en websites van partners zoals Groeimee.be.

Preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag

Sensoa werkt samen met instellingen en organisaties om methodieken en beleidsinstrumenten te verspreiden. Het gaat over het Sensoa Vlaggensysteem en de beleidstool Grenswijs.be

  • Sensoa organiseert het 'Platform SGG' om de samenwerking tussen middenveldorganisaties, hulpverlening, onderzoekers en medewerkers van de overheid te stimuleren. 
  • We plannen een publiekscampagne over seksueel grensoverschrijdend gedrag in 2025. We sensibiliseren het ruime publiek over het thema seksueel grensoverschrijdend gedrag en moedigen mensen aan om zelf een positieve rol te spelen om het te voorkomen.
  • Sensoa pleit ervoor dat regelgevende instanties (bijvoorbeeld steden, koepels, inspecties) een goed beleid inzake relaties en seksualiteit noodzakelijk achten en dat ze dit beschouwen als een vorm van kwaliteitszorg. De integratie van het beleidskader van Grenswijs is daarbij een hulp.
  • We pleiten voor een hervorming van het seksueel strafrecht. Sensoa zet in op de aanpassing van de wet op de seksuele meerderjarigheid en het decriminaliseren van consensuele sexting onder jongeren.
  • Wij pleiten voor gegarandeerde hulp voor slachtoffers van misbruik zonder rechtsgeldig verblijfsstatuut. Zodat ze psychische en medische hulp kunnen krijgen en plegers geen vrij spel krijgen.
  • Sensoa biedt materiaal aan over seks en grenzen voor intermediairs: het Vlaggensysteem, de normatieve lijst, Grenswijs.be, het lespakket 'Mijn wens mijn grens’. We maken de normatieve lijst zo laagdrempelig mogelijk, zodat de tool ook ouders helpt om seksueel gedrag van hun kinderen te begrijpen.
  • We besteden extra aandacht aan implementatie van het Vlaggensysteem bij kwetsbare groepen: waaronder kwetsbare nieuwkomers, ouderen, LGBTQI+. We werken daarvoor samen met de partners.
  • Sensoa werkt samen met beroepsgroepen en settings waar het Vlaggensysteem en Grenswijs geïmplementeerd wordt.
  • We ontwikkelen een kadermethodiek voor steden en gemeenten rond seksueel grensoverschrijdend gedrag in de openbare ruimte met de focus op omstanders.
  • We maken professionals via vorming en begeleiding deskundig over seksueel grensoverschrijdend gedrag en proberen door samenwerking zoveel mogelijk professionals te bereiken. We gebruiken daarvoor het Sensoa Vlaggensysteem en Grenswijs. 

Preventie van soa's en hiv

Sensoa zet in op sensibilisering over soa's, gerichte communicatie naar doelgroepen, een laagdrempelig testbeleid en deskundigheidsbevordering van professionals. 

  • Sensoa organiseert het Vlaams soa-overleg en participeert aan relevante netwerken rond soa’s, hiv en chemseks. 
  • Sensoa zal een groot condoomonderzoek faciliteren om zicht te krijgen op de positieve ervaringen van condoomgebruikers. 
  • We hebben specifieke aandacht voor groepen waar soa’s veel worden vastgesteld: mannen die seks hebben met mannen, jongeren en jongvolwassenen. We gebruiken gerichte communicatie en communicatiekanalen. 
  • We blijven groepen aanmoedigen zich regelmatig te laten testen en moedigen alle betrokken partners aan om soa-tests zo laagdrempelig mogelijk te maken.
  • We organiseren een publiekscampagne over seksueel overdraagbare aandoeningen in 2026.
  • Sensoa ijvert voor de ontwikkeling van een soa-plan
  • Sensoa ontwikkelt online info over soa’s en hiv, waarmee lezers zelf de psychosociale aspecten kunnen bekijken of zelf risico’s kunnen inschatten. 
  • Sensoa wil een aanbod ontwikkelen voor op private seksfeesten, waar homomannen samen groepsseks hebben en ook chemische drugs gebruiken. Doel is preventie en risicoreductie inzake seksuele gezondheid en middelgebruik.
  • Sensoa ondersteunt de verspreiding van Budd, een app voor chemsex-gebruikers, ontwikkeld door het Instituut voor Tropische Geneeskunde. 
  • We verhogen de deskundigheid van personeel in de reguliere zorg, om kwalitatieve zorg te verlenen aan mensen met hiv. 
  • Sensoa wil samen met het HIV-SAM-project en andere organisaties een groeipad uitwerken voor de seksuele gezondheid van kwetsbare migranten, waaronder migranten uit Sub-Saharaans Afrikaanse landen. 

Seksueel welbevinden bevorderen

Sensoa wil het seksueel welbevinden bevorderen, ook van mensen in kwetsbare situaties. Daarvoor werken we samen met relevante partners. 

  • We bouwen verder op de Onder 4 Ogen methodiek om seksuele gezondheid bespreekbaar te maken tijdens een consult. We maken onder meer een e-learning module. We zorgen ervoor dat de Onder 4 Ogen gespreksmethode geïmplementeerd blijft binnen de huisartsenopleiding. 
  • Sensoa ontwikkelt online methodieken om met Zanzu.be, de website voor anderstaligen, aan de slag te gaan in OKAN-klassen en Centra voor basiseducatie. We geven vorming over het gebruik van Zanzu, onder meer in Wijkgezondheidscentra.
  • Sensoa heeft een samenwerkingsakkoord met Aditi vzw. Aditi sensibiliseert over seksuele gezondheid, intimiteit en seksualiteit in de sectoren van residentiële en ambulante voorzieningen voor mensen met een handicap, woonzorgcentra, thuiszorgdiensten, voorzieningen voor geestelijke gezondheidszorg.

Geplande en gewenste zwangerschap bevorderen

Sensoa ijvert voor zo toegankelijk mogelijke anticonceptie en voor anticonceptie-advies op maat.

  • Sensoa wil via haar partners kwetsbare gezinnen ondersteunen. Door noden en behoeften in kaart brengen, te adviseren bij materiaalontwikkeling en projecten, sensibiliseringsmateriaal aan te maken.
  • Sensoa ijvert ervoor dat er binnen de sociale kaart van de eerstelijnszones, gezondheidsprofessionals worden opgenomen die specifiek werken of aandacht hebben voor maatschappelijk kwetsbare groepen. 
  • We ondersteunen gezondheidsprofessionals bij de Huizen van het Kind om gezinsplanning proactief te bespreken. 
  • We bekijken hoe jongens en mannen meer verantwoordelijkheid kunnen nemen bij anticonceptie en (on)geplande zwangerschap.
  • Sensoa ijvert voor toegankelijkheid van anticonceptie, menstruatieproducten, abortus, en voor dringende medische hulp voor mensen die geen ziekteverzekering hebben.
  • Sensoa ijvert ervoor om in samenwerking met Domus Medica richtlijnen te ontwikkelen voor het anticonceptieconsult, zodat vrouwen en partners de best mogelijke hulp krijgen bij anticonceptiekeuzes. 
  • Sensoa werkt een e-learning module uit voor eerstelijnsprofessionals, om geplande en gewenste zwangerschap ter sprake te brengen tijdens counseling. Op basis van de Onder 4 Ogen gespreksmethode, de anticonceptiewijzer op Allesoverseks.be en Zanzu.be. Voor de implementatie verkennen we een samenwerking met het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn (VIVEL).
  • Sensoa ontwikkelt een duurzame oplossing voor een eigen anticonceptiekoffer. We willen dit voorlichtingsmateriaal via de ontleenpartners verspreiden naar begeleiders van jongeren en volwassenen die willen praten over anticonceptie.
  • We onderzoeken of we een anticonceptiematrix aan de nieuwe versie van Zanzu.be kunnen toevoegen, zodat die laagdrempelig toegankelijk is voor anderstalige mensen.
  • Sensoa helpt de Apothekers Bond (APB) en Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) om hun leden te informeren en te sensibiliseren over anticonceptie en geplande en gewenste zwangerschap. Apothekers zijn een belangrijke prioritaire doelgroep omdat ze anticonceptie en noodanticonceptie ter beschikking stellen.

De seksuele gezondheid in Vlaanderen monitoren

Tien jaar na het Sexpert-onderzoek willen we samen met KULeuven, UGent, Sciensano nog eens peilen naar de seksuele gezondheid in Vlaanderen, aan de hand van een aantal kernindicatoren. 

Sensoa bouwt expertise op en formuleert een visie over pornogebruik

Informeren en sensibiliseren van algemeen publiek, intermediairs en pers

We geven voorrang aan digitale communicatie via websites, sociale media en nieuwsbrieven.

We informeren het algemeen publiek over seksualiteit en relaties, vooral via Allesoverseks.be.

We informeren professionals via de websites Sensoa.be, Vlaggensysteem.be, Grenswijs.be en Zanzu.be

In de beleidsperiode 2022-2026 organiseren we 2 grote publiekscampagnes:

  • seksueel grensoverschrijdend gedrag en omstanders (2025)
  • soa-preventie (2026)

Meer aandacht voor onze thema's internationaal

We blijven ijveren voor aandacht voor hiv en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in de ontwikkelingssamenwerking en het beleid van de regering. Met de steun van onder meer het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties. 

  • We zijn lid van nationale en internationale netwerken.
  • We nemen het secretariaat op van de informele parlementaire groep Parlementairen voor Agenda 2030.

Hoe worden we gefinancierd? 

Sensoa evolueerde tot erkende partnerorganisatie van de Vlaamse overheid rond het thema seksuele gezondheid. 

De samenwerking met een partnerorganisatie wordt vastgelegd in een beheersovereenkomst met de Vlaamse overheid. Deze wordt geconcretiseerd in jaarplannen en bijhorende begroting. 

De opdracht van onze beheersovereenkomst met Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin is de seksuele gezondheid in Vlaanderen en Brussel bevorderen. Daartoe werd een beleidsplan voor de periode 2022-2026 opgesteld. 

Als partnerorganisatie neemt Sensoa deel aan het netwerk van het Vlaams Instituut Gezond Leven, als Partnerorganisatie Ondersteuning Settinggericht Werken (PO OSW). Zo zetten we mee onze schouders onder een versterkte samenwerking tussen partners in preventie en stroomlijnen we samen het aanbod uit de preventiesector. 

De vzw Aditi werkt rond seksualiteit en intimiteitszorg op maat. Met hen heeft Sensoa een speciale band.  Ze worden deels gefinancierd via de beheersovereenkomst van de Vlaamse overheid met Sensoa.  We zorgen voor extra administratieve ondersteuning en ze delen ons kantoor. 

Sensoa en het Belgische Hiv Plan   

Sinds 2014 is er een Hiv Plan voor België. Sensoa werkt daaraan mee en is lid van monitoring comité dat de uitvoering van het plan opvolgt. Het Plan zorgt voor afstemming tussen de verschillende disciplines, organisaties en bevoegdheden. Zo hebben acties meer effect.

Het eerste nationale Hiv Plan 2014-2019 werd opgesteld door een groot aantal volksgezondheids- en doelgroep-organisaties. Het Plan leidde al tot een aantal belangrijke verwezenlijkingen. 

Voor de periode 2020-2026 is er een nieuw Hiv Plan, dat rekening houdt met de recente evoluties. Er is ook bijzondere aandacht voor andere soa’s.