Chemische drugs worden gebruikt in de gay scene, om seks intenser te maken of remmingen weg te nemen. Hoe risicovol is chemsex? Hoe vaak komt het voor? 

Snel naar

    Wat is chemsex? Is dat 'seks hebben onder invloed'? 

    De term ‘chemsex’ slaat niet in het algemeen op mensen die drugs gebruiken bij seks. Wat is het wel?

    • Een combinatie van bepaalde chemische drugs gebruiken, met de bedoeling seks onder mannen die seks hebben met mannen intenser te maken of remmingen weg te nemen.
    • Doorgaans zijn er meerdere personen bij betrokken en worden gay dating apps gebruikt om partners te vinden.

    Komt chemsex vaak voor? 

    Analyse van de Belgische respondenten aan de online survey EMIS 20171

    • 77% heeft nooit drugs gebruikt in een seksuele context
    • 17,4% gebruikte één of meerdere van volgende producten in het voorbije jaar: XTC, MDMA, cocaïne, amfetamine, crystal meth, mephedrone of ketamine
    • 10,5% gebruikte één of meerdere van deze producten tijdens seks in de voorbije 4 weken

    In hetzelfde onderzoek zien we hogere cijfers voor respondenten in Antwerpen en Brussel.

    Is chemsex problematisch?

    Drugs waren altijd al aanwezig in de gay scene, bij het uitgaan en bij sekscontacten, om de seksuele prestatie te versterken of verlengen.

    Veel mannen die seks hebben met mannen ervaren hun middelengebruik niet als problematisch. Ze gebruiken sporadisch, zijn goed geïnformeerd over de gebruikte producten en doen aan risicobeperking vóór, tijdens en na gebruik.2

    • Bij gebruik van GHB/GBL is er een groter risico voor overdosering, die kan leiden tot bewustzijnsverlies, met risico op coma of verstikking.
    • Bij gebruik van crystal meth wordt een sterke ‘craving’ ervaren (fysieke drang tot herhaling van het gebruik), wat meer risico voor verslaving inhoudt.

    Naast direct gerelateerde gevolgen van druggebruik, wijzen betrokkenen ook op effecten zoals:

    • Niet meer kunnen genieten van seks zonder drugs
    • Dagenlang druggebruik dat het sociale en professionele leven verstoort
    • Uitputting door slaapgebrek
    • depressie en suïcidegedachten ten gevolge van druggebruik

    Stijgt of daalt het problematisch middelengebruik? 

    De laatste jaren merken we een toename van meldingen van problematisch middelengebruik bij chemsex.

    Risicovoller producten

    De producten die de laatste jaren in zwang zijn voor chemsex zijn risicovoller: mephedrone, GHB/GBL, crystal meth. Ze zorgen voor sterke afhankelijkheid, overdosering en andere drugsongelukken.

    Slamming

    Ook duikt de praktijk op van ‘slamming’, injecterend gebruik van onder meer crystal meth. Dat brengt specifieke risico’s mee: hoger risico op verslaving, infecties, hiv-transmissie door gedeeld gebruik van naalden.

    Het druggebruik vindt vaak plaats met meerdere partners in thuissituaties, soms ook in de sekshoreca of op dansfeesten met een internationaal publiek.

    Determinanten van problematisch chemsex-gebruik

    Eenduidige determinanten van problematisch chemsex-gebruik zijn er niet.

    Liggen mogelijk mee aan de basis van verlies van controle over het middelengebruik:

    • Subculturele normen
    • Mentale gezondheidsproblemen: schaamte, seksuele remmingen, depressie, eenzaamheid, nood aan verbondenheid
    • Seksverslaving
    • Gebruik van dating apps

    Chemsex (en middelengebruik in het algemeen) lijkt ook frequenter voor te komen bij homomannen met hiv.3

    Waar kunnen gebruikers terecht voor hulp? 

    Hoe stoppen of minderen met chemsex? Mannen die seks hebben met mannen die hun middelengebruik problematisch vinden, gaven aan dat ze moeilijk geschikte hulp vinden:

    • Preventieorganisaties voor seksuele gezondheid zijn weinig vertrouwd met druggebruik.
    • In de drughulpverlening is de ervaring met chemsex beperkt. 4 De bestaande drughulpverlening is weinig vertrouwd met de specifieke middelen die in zwang zijn bij chemsex of met de (homo)seksuele context van chemsex.

    Meer hulpverlening op maat

    Daarom lopen er verschillende initiatieven om de deskundigheid van hulpverleners te verbeteren en hulp op maat te voorzien:

    Budd is een app voor telefoon en laptop, die gebruikers helpt om meer controle te hebben over gebruik. Beschikbaar in Nederlands, Frans en Engels. Budd werd ontwikkeld door Instituut voor Tropische Geneeskunde, Universiteit Antwerpen, Sensoa en V.A.D.

    ChemMEN geeft anoniem advies voor mannen die aan chemsex doen.

    Allesoverseks.be geeft info over minder risicovolle chemseks.

    Ook Chemsex.be (Frans) biedt een zoekfunctie van verschillende organisaties in Brussel en Wallonië. 

    Self Assessment Tool (UK/Engels) site voor mannen die seks hebben met mannen en trans/non-binaire personen die veiliger aan chemsex willen doen.

    Wat onderneemt Sensoa op het vlak van chemsex? 

    Sensoa brengt een groep van experten samen rond chemsex:

    • onderzoekers (Universiteit Antwerpen, HoGent, Sciensano)
    • drughulpverleners (Free Clinic, Vereniging voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg - VAGGA)
    • medewerkers van hiv-referentiecentra (Instituut Tropische Geneeskunde)
    • beleidsmedewerkers van VAD, Çavaria, Boysproject en personen uit de doelgroep (Let’s Talk About Chemsex)

    Gezamenlijke initiatieven, zoals Budd en webinars over deskundigheidsbevordering, vonden hun oorsprong in dit overleg tussen Instituut voor Tropische Geneeskunde, Sensoa en VAD.

    Webinar over chemsex 2020 (VAD, ITG, Sensoa)

    Eind oktober 2020 organiseerde het Vlaams expertisecentrum alcohol en andere drugs (VAD) samen met Sensoa en het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) een tweedelig webinar over chemsex.

    • Wat is chemsex?
    • Wat zijn de noden van mensen die aan chemsex doen? 

    Bekijk het webinar