Een leidinggevende chanteert een vrouwelijke werknemer

Ⓒ Sensoa

Een leidinggevende wil pas een project goedkeuren als de vrouw met hem naar bed wil.

Beoordeel de situatie

Toets de situatie af aan de 6 criteria voor gezond seksueel gedrag. We evalueren het gedrag van de leidinggevende.

1.

Is er wederzijdse toestemming?

Zelfs als zij toestemming geeft, is het niet oké.

Ernstig grensoverschrijdend
2.

Is er vrijwilligheid?

Hij doet dit vrijwillig maar zij krijgt geen kans. Het gebeurt bij verrassing.

Zeer ernstig grensoverschrijdend
3.

Is er gelijkwaardigheid?

Ze zijn niet gelijkwaardig, de leidinggevende maakt misbruik van zijn machtspositie

Ernstig grensoverschrijdend
4.

Past het gedrag bij de leeftijd en ontwikkeling?

Er zijn geen problemen met het functioneringsniveau.

Ernstig grensoverschrijdend
5.

Kan het gedrag in deze omgeving en context?

Het is een werkcontext, men kan geen persoonlijke diensten vragen voor het goed uitvoeren van zijn taken, en een seksuele relatie hoort hier niet thuis.

Ernstig grensoverschrijdend
6.

Wat is de impact?

Het gaat over een verbale bedreiging (geen uitvoering). De vrouw ervaart angst en bedreiging. Dit kan aanleiding geven tot een klacht tegenover de leidinggevende.

Zeer ernstig grensoverschrijdend

Conclusie: We geven een rode vlag omdat het voorlopig om een verbale bedreiging gaat.
Indien de man overgaat tot het uitvoeren van zijn bedreiging wordt het een zwarte vlag.

Rode vlag

Het gedrag in deze voorbeeldsituatie krijgt volgens het Sensoa Vlaggenysteem een rode vlag.

Bekijk de kenmerken voor deze vlag

Er is sprake van rood (ernstig grensoverschrijdend) gedrag als

  • er geen duidelijke toestemming is van beide betrokkenen
  • er gebruik gemaakt wordt van manipulatie, chantage of macht om een seksueel contact af te dwingen
  • er sprake is van een grote ongelijkwaardigheid tussen de betrokkenen
  • als het gedrag bij de meeste kinderen of jongeren pas op latere leeftijd wordt geobserveerd
  • het gedrag beledigend of kwetsend is voor anderen
  • het gedrag fysieke, emotionele of psychologische schade veroorzaakt

Hoe reageer je op deze situatie? 

Reactie tegenover de leidinggevende:

  • Je vertelt een vrouw dat je ze alleen kan helpen met haar dossier als ze met jou naar bed gaat. Wat heb je daarbij in gedachten? Wat gebeurt er met de vrouw als ze weigert? Hoe denk je dat dit voor haar is?
  • Het helpen met een dossier is een deel van jouw werk, van een medewerker een betaling vragen met seksuele diensten is chantage. Dit kan niet.
  • We onderzoeken dit verder en dit zal wellicht gevolgen hebben.

Topics voor een verder gesprek met de leidinggevende:

  • Eigen rol, macht en blinde vlekken, gendersensitiviteit, gevolgen en effecten.
  • Deontologie, klachtenregeling, Aanspreekpersoon integriteit, tuchtsancties.

Reactie tegenover de vrouw:

  • De leidinggevende vertelt dat hij je alleen kan helpen met je dossier als je met hem naar bed gaat. Wat denk je daarbij? Heb je een idee wat er gebeurt als je weigert?
  • Het is zeer goed dat je dit komt melden. Het helpen met een dossier is een deel van zijn werk, van een medewerker een betaling vragen met seksuele diensten is chantage. Dit kan niet.
  • We onderzoeken dit verder en dit zal wellicht gevolgen hebben voor hem.

Topics voor een verder gesprek met de vrouw:

  • Ervaringen
  • Schrik voor wraak of gevolgen
  • Machtsmisbruik en afhankelijkheid
  • Klachtenregeling
  • Deontologie
  • Aanspreekpunt Integriteit
  • Opvang en nazorg

Algemene richtlijnen voor reageren bij rode vlag

  1. Benoem het gedrag
  2. Vraag naar de beleving van alle betrokkenen
  3. Bevestig het gedrag: wat is oké en waarom
  4. Begrens het gedrag: zeg wat niet oké is en waarom
  5. Maak afspraken: hoe hier in de toekomst mee omgaan?
  6. Monitoring: verhoog toezicht, stel maatregelen voor
  7. Registreer intern

Meer informatie over de ‘richtlijnen tot handelen’ vind je in het boek ‘Sensoa Vlaggensysteem voor Volwassenen’.

Bekijk het beleid in je organisatie

Bespreek de klachtenregeling in je organiatie , tuchtsancties en bewijslast. Voorzie een aanspreekpunt integriteit voor de cliënten. 

Wil je na deze situatie het beleid van je organisatie bijsturen? Op Grenswijs.be kan je op maat van je organisatie een integriteitsbeleid opstellen rond seksueel grensoverschrijdend gedrag, agressie of pesten. 

Gelijkaardige situaties van seksueel gedrag

Ⓒ Sensoa

Twee jongens van 16 dwingen een meisje van 14 tot seksuele spelletjes.

Ⓒ Sensoa

Een man kan zijn handen niet thuishouden en raakt ‘per ongeluk’ steeds de borsten van vrouwen aan. Twee vrouwen  houden afstand.

Ga aan de slag met het Vlaggensysteem