Een medewerker en een mannelijke deelnemer hebben een intieme relatie maar ontkennen dit. Ze sturen elkaar pikante berichtjes. De partner van de medewerker is niet op de hoogte.
Beoordeel de situatie
Toets de situatie af aan de 6 criteria voor gezond seksueel gedrag. We evalueren het gedrag van de medewerker.
Is er wederzijdse toestemming?
Beide volwassenen stemmen in met de relatie.
Is er vrijwilligheid?
Omdat de relatie geheim is, zou de vrijwilligheid in het gedrag kunnen komen. Voelt de deelnemer zich in staat om te weigeren?
Is er gelijkwaardigheid?
Een relatie tussen een personeelslid en een klant(deelnemer) is per definitie ongelijkwaardig. Het personeelslid heeft vanuit zijn functie vaak meer macht maar ook de deelnemer kan de medewerker onder druk zetten. Indien er geheimhouding is geeft dit de cliënt ook macht en kan de begeleider gechanteerd worden.
Past het gedrag bij de leeftijd en ontwikkeling?
De medewerker is zich bewust van het feit dat hier grenzen worden overschreden (ontkenning, geheimhouding).
Kan het gedrag in deze omgeving en context?
In de context van een werksituatie is een relatie tussen een personeelslid en een klant niet mogelijk in die verhouding. Het sturen van pikante smsjes is op zich niet verboden. Als meerdere mensen op de hoogte zijn, kan hij niet verwachten dat collega’s zwijgen.
Wat is de impact?
De begeleider kan zichzelf, zijn relatie en zijn tewerkstelling in moeilijkheden brengen indien hij niet snel open kaart speelt en naar oplossingen zoekt.
Voor de deelnemer kan dit ook nadelige gevolgen hebben: gevaar om gedumpt te worden, verplaatst, …
Conclusie: We geven een voorlopige gele vlag. Indien de situatie verder in het geheim evolueert naar een seksuele relatie kan dit een rode of zelfs zwarte vlag worden.
Indien het een heel zwakke cliënt betreft, en we spreken over grotere afhankelijkheid en machtsverschil, spreken we sneller over een rode tot zwarte vlag.
Het gedrag in deze voorbeeldsituatie krijgt volgens het Sensoa Vlaggenysteem een gele vlag.
Bekijk de kenmerken voor deze vlag
Er is sprake van geel (licht grensoverschrijdend) gedrag als
- er geen duidelijke wederzijdse toestemming is
- lichte dwang of druk gebruikt wordt
- sprake is van lichte ongelijkwaardigheid in leeftijd, rijpheid, intelligentie
- sprake is van licht aanstootgevend (onbeleefd) gedrag
- het gedrag zelfbeschadigend kan zijn
- het gedrag niet helemaal leeftijdsadequaat is
Hoe reageer je op deze situatie?
Reactie tegenover de begeleider:
- Je stuurt pikante sms-jes naar een deelnemer en er wordt beweerd dat jullie een intieme relatie hebben. Kan je me wat meer vertellen hierover? Is dit ernstig of eerder een soort spel? Is dat voor de deelnemer ook zo?
- Sms-jes sturen kan op zich wel als daar goede afspraken over gemaakt zijn, maar je weet dat intieme relaties aangaan met een klant niet kan, ook al willen ze dat zelf wel.
- De deelnemers moeten kunnen rekenen op een professionele basishouding. Bovendien blijft dit niet verborgen voor je partner. Wat ben je hiermee van plan?
- Kunnen we hierover afspraken maken?
Topics voor verder gesprek met de begeleider:
- Betekenis van sms-jes
- Visie op relatie met cliënten inzicht in betekenis voor de cliënt
- Omgaan met grenzen stellen
- Info over deontologie
- Info over stappen in de procedure, klachtenbehandeling, gevolgen
Reactie tegenover de deelnemer:
- Een medewerker stuurt je pikante sms-jes, en er wordt beweerd dat jullie een intieme relatie hebben. Wat is deze relatie voor jou? Wat verwacht je hiervan?
- Het is oké dat je een goede band hebt met de begeleider, en met elkaar sms-sen kan binnen bepaalde voorwaarden. Maar het is niet oké om een seksuele relatie aan te gaan of te intiem met elkaar te worden zolang je hier klant bent.
- Wat kunnen we hierover afspreken?
Topics voor een verder gesprek met de deelnemer:
- Ervaring en beleving
- Grenzen van de professionele relatie
- Afhankelijkheid
- Deontologie van de begeleider
- Gevolgen
Algemene richtlijnen voor reageren bij gele vlag
- Benoem het gedrag
- Vraag naar de beleving van alle betrokkenen
- Bevestig het gedrag: wat is oké en waarom?
- Begrens het gedrag: zeg wat niet oké is en waarom
- Maak afspraken: hoe hier in de toekomst mee omgaan?
Meer informatie over de ‘richtlijnen tot handelen’ vind je in het boek ‘Sensoa Vlaggensysteem voor Volwassenen’.
Bekijk het beleid in je organisatie
Bespreek hoe je seksuele intimidatie serieus neemt, voorzie een aanspreekpunt voor klachten, bekijk hoe je met de betrokkenen opvolging kan voorzien, werk aan een veilige sfeer.
Wil je na deze situatie het beleid van je organisatie bijsturen? Op Grenswijs.be kan je op maat van je organisatie een integriteitsbeleid opstellen rond seksueel grensoverschrijdend gedrag, agressie of pesten.
Gelijkaardige situaties van seksueel gedrag
Ga aan de slag met het Vlaggensysteem
Voor volwassen cliënten, begeleiders en medewerkers
Voor kinderen en jongeren met een gewone seksuele ontwikkeling
