Een jongen en meisje van 15 zijn verstopt in een kleedhokje. Het meisje toont haar borsten en ze strelen elkaar wederzijds.
Beoordeel de situatie
Toets de situatie af aan de 6 criteria voor gezond seksueel gedrag. We beoordelen hier het gedrag van het koppeltje.
Is er wederzijdse toestemming?
Beide jongeren geven toestemming.
Is er vrijwilligheid?
Is er in deze situatie enige mate van dwang, druk of beloning aanwezig?
Beide partijen beleven hun seksueel gedrag vrijwillig.
Is er gelijkwaardigheid?
Beide partners zijn gelijkwaardig.
Past het gedrag bij de leeftijd en ontwikkeling?
Is het gedrag gepast binnen de leeftijd en ontwikkeling volgens onderzoek?
Het gedrag is leeftijdsadequaat: het bekijken en aanraken van elkaars lichaam is gedrag dat bij de seksuele ontwikkeling van 15-jarigen past.
Kan het gedrag in deze omgeving en context?
Het gedrag is niet helemaal oké in deze context.
Het gedrag vindt plaats in de beslotenheid van het kleedhokje, maar er is wel een risico dat ze betrapt worden of dat iemand hen hoort.
Wat is de impact?
Zijn er risico's voor zowel de jongen als het meisje?
Het risico dat beiden problemen krijgen als iemand hiervan afweet is reëel. Ze kunnen zichzelf hierdoor schade berokkenen wanneer ze worden betrapt.
Het gedrag in deze voorbeeldsituatie krijgt volgens het Sensoa Vlaggenysteem een gele vlag.
Bekijk de kenmerken voor deze vlag
Er is sprake van geel (licht grensoverschrijdend) gedrag als
- er geen duidelijke wederzijdse toestemming is
- lichte dwang of druk gebruikt wordt
- sprake is van lichte ongelijkwaardigheid in leeftijd, rijpheid, intelligentie
- sprake is van licht aanstootgevend (onbeleefd) gedrag
- het gedrag zelfbeschadigend kan zijn
- het gedrag niet helemaal leeftijdsadequaat is
Hoe reageer je op deze situatie?
Tegenover de jongen en het meisje:
"Ik heb gehoord dat jullie elkaar wederzijds gestreeld hebben, is het juist dat jullie dat beiden wilden en oké vinden? Hoe beleven jullie dat?
Het is oké om op die manier met seks bezig te zijn, jullie willen het allebei en jullie hebben er de leeftijd voor. Het is echter niet zo veilig, want mensen zouden jullie kunnen betrappen, en dan kunnen er vervelende gevolgen zijn. Wat kunnen we hierover afspreken?"
Algemene richtlijnen voor reageren bij gele vlag
- Stop gedrag of leid af.
- Benoem of bevraag wat je ziet of hoort.
- Reageer empathisch: bespreek gevoelens van alle betrokkenen.
- Leg uit welke aspecten van het gedrag oké zijn en leg uit waarom iets niet kan.
- Begrens het deel dat niet oké is en leg uit waarom.
- Maak afspraken over hoe het wel kan en hoe je dat kan aanpakken.
Meer informatie over de ‘richtlijnen tot handelen’ vind je in het pakket ‘Buiten de lijnen’.
Bekijk het beleid in je organisatie
Tegenover de begeleiders:
Als jongeren met wederzijdse toestemming seksuele handelingen stellen, is het goed om dat gedrag te bekijken als een gewone regelovertreding. Ook al zijn er afspraken dat dat in je school of organisatie niet kan. Politie inschakelen is hier niet nodig.
Beleid:
Maak duidelijke afspraken over hoe op een dergelijk incident wordt gereageerd. Voor een gele vlag is het niet nodig de ouders in te lichten. Probeer in de mate van het mogelijke de privacy van de jongeren te bewaken.
Wil je na deze situatie het beleid van je organisatie bijsturen? Op Grenswijs.be kan je op maat van je organisatie een integriteitsbeleid opstellen rond seksueel grensoverschrijdend gedrag, agressie of pesten.
Gelijkaardige situaties van seksueel gedrag
Ga aan de slag met het Vlaggensysteem
Voor volwassen cliënten, begeleiders en medewerkers
Voor kinderen en jongeren met een gewone seksuele ontwikkeling
