Een man met een verstandelijke beperking knuffelt onverwachts een trainer.
Beoordeel de situatie
Toets de situatie af aan de 6 criteria voor gezond seksueel gedrag. We evalueren het gedrag van de man.
Is er wederzijdse toestemming?
Hij doet dit spontaan maar vraagt geen toestemming aan de trainer.
Is er vrijwilligheid?
Het gebeurt onaangekondigd.
Is er gelijkwaardigheid?
Er wordt geen misbruik gemaakt van een machtspositie.
Past het gedrag bij de leeftijd en ontwikkeling?
De man met de verstandelijke beperking begrijpt misschien niet goed wat de regels zijn, en reageert in een opwelling.
Kan het gedrag in deze omgeving en context?
Het criterium context is niet van toepassing: dit gedrag is in geen enkele context oké.
Wat is de impact?
Het gaat om een aanraking zonder seksuele connotatie. Het kan zijn dat de trainer dit als onaangenaam ervaart en niet meer op zijn gemak is.
De man zelf kan hierop eventueel negatieve reacties krijgen.
Conclusie: We geven een gele vlag. Het is weinig intiem, er is wellicht geen besef.
Het gedrag in deze voorbeeldsituatie krijgt volgens het Sensoa Vlaggenysteem een gele vlag.
Bekijk de kenmerken voor deze vlag
Er is sprake van geel (licht grensoverschrijdend) gedrag als
- er geen duidelijke wederzijdse toestemming is
- lichte dwang of druk gebruikt wordt
- sprake is van lichte ongelijkwaardigheid in leeftijd, rijpheid, intelligentie
- sprake is van licht aanstootgevend (onbeleefd) gedrag
- het gedrag zelfbeschadigend kan zijn
- het gedrag niet helemaal leeftijdsadequaat is
Hoe reageer je op deze situatie?
Reactie tegenover de man met een beperking:
- Je geeft de trainer een knuffel. Hij ziet je niet aankomen want het is onverwachts en van achteren. Wat was je gevoel? Begrijp je dat de trainer schrok?
- Je mag mensen knuffelen als je dit wil, maar je moet dat wel vragen. Hoe kan je dat doen?
Topics voor verder gesprek met de man met een beperking:
- Uiten van liefde, knuffels geven, wie wel en wie niet knuffelen?
- Hoe toestemming vragen, waarom dat belangrijk is.
Reactie tegenover de trainer:
- De man geeft je als trainer een knuffel. Je ziet hem niet aankomen dus het is onverwachts en van achteren. Wat was je gevoel? Hoe heb je gereageerd?
- Mensen knuffelen is fijn, als zij dit willen, maar ze moeten dat wel vragen. Hoe kan hij dat doen?
- Hoe kan je hem duidelijk maken dat dit niet helemaal oké is?
Topics voor een verder gesprek met de trainer:
- Ervaring en beleving
- Grenzen stellen en duidelijke signalen geven
Algemene richtlijnen voor reageren bij gele vlag
- Benoem het gedrag
- Vraag naar de beleving van alle betrokkenen
- Bevestig het gedrag: wat is oké en waarom?
- Begrens het gedrag: zeg wat niet oké is en waarom
- Maak afspraken: hoe hier in de toekomst mee omgaan?
Meer informatie over de ‘richtlijnen tot handelen’ vind je in het boek ‘Sensoa Vlaggensysteem voor Volwassenen’.
Bekijk het beleid in je organisatie
Maak in je beleid afspraken over aanrakingen, toenadering, afstand. Neem ook communicatie over grenzen op in je beleid.
Wil je na deze situatie het beleid van je organisatie bijsturen? Op Grenswijs.be kan je op maat van je organisatie een integriteitsbeleid opstellen rond seksueel grensoverschrijdend gedrag, agressie of pesten.
Gelijkaardige situaties van seksueel gedrag
Ga aan de slag met het Vlaggensysteem
Voor volwassen cliënten, begeleiders en medewerkers
Voor kinderen en jongeren met een gewone seksuele ontwikkeling
