17 juni 2021
Het is de boodschap van de nieuwe #NuZijnWeZeker-campagne van Sensoa. De cijfers van syfilis, gonorroe en chlamydia zijn hoog, de lockdown zit erop én de zomervakantie is in zicht. Kortom: veilig vrijen en testen op soa’s is een goed idee, zeker nu.
De campagne zet ook een aantal misvattingen recht. Zo krijg je van bepaalde soa’s echt geen symptomen, worden soa’s binnen relaties wel degelijk doorgegeven en is een soa-test helemaal niets om je voor te schamen.
De campagne richt zich zowel op jongvolwassenen als op de zogenaamde herintreders: iets oudere volwassenen die na een lange relatie opnieuw beginnen te daten.
De campagne brengt de boodschap via geanimeerde video’s op sociale media. Daarnaast slaat Sensoa de handen in elkaar met enkele ervaren influencers op YouTube, TikTok en Instagram zoals Mariam Hakobyan, Joffrey Anane en Jamilla Baidou.
Ook de beroepsgroepen van huisartsen (Domus Medica), gynaecologen (Vlaamse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) en Vivel (Vlaams Instituut Voor de Eerste Lijn) ondersteunen de campagne.
Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Wouter Beke:
"Wanneer het gaat over onze seksuele gezondheid, willen we inzetten op o.a. een gezonde seksualiteitsbeleving, leeftijdsadequate relationele en seksuele preventie van onder andere seksuele overdraagbare aandoeningen, en dit zowel bij de algemene bevolking als bij risicogroepen.
Deze campagne past perfect in de beleidsdoelstelling die we hebben voorop gesteld."
Niet gedacht aan soa of condooms
#NuZijnWeZeker, dat is het gevoel dat de personages in de vier geanimeerde video’s overhouden aan hun soa-test. Ze maakten in vier verschillende situaties de keuze om zich te laten testen, omdat ze in het verleden weinig aandacht hadden voor condooms of testen op soa’s.
In een van de video’s zien we twee jongvolwassenen die een nieuwe relatie aangaan. Jongvolwassenen gaan vaak verschillende monogame relaties na elkaar aan. In die nieuwe relaties laten ze na de eerste weken vaak het condoom weg en vertrouwen ze verder op andere anticonceptie om zwangerschap te voorkomen. Aan testen op soa’s denken ze op dat moment niet altijd meer.
Toch is het vaak net dan dat chlamydia doorgegeven wordt, een soa die meestal geen symptomen geeft. Ook al heb je er misschien niet meteen last van, chlamydia is het een ziekte die je goed in de gaten moet houden: het kan een negatieve impact hebben op je vruchtbaarheid als je het niet behandelt.
Ook de video voor jonge homo’s speelt in op dit relatieaspect: “Ik meende het en dat wou ik ook tonen door me te laten testen.”
Bij de herintreders spelen andere motieven: condooms en soa’s lijken voor hen ‘iets van toen ze jong waren’. Daardoor beseffen ze soms niet dat ze nog steeds het risico lopen om een soa te krijgen.
Nog een andere video is gericht op jongvolwassenen met een migratieachtergrond, daar staat het vertrouwen centraal dat noodzakelijk is voor een gezonde relatie.
Experte inclusieve communicatie Hanan Challouki begeleidde Sensoa bij de scripts van de video’s.
Influencers ondersteunen de campagne
De boodschap van de campagne krijgt ook een eigen vertaling op TikTok, Instagram en YouTube dankzij een samenwerking met ervaren influencers zoals Mariam Hakobyan, Joffrey Anane en Jamilla Baidou. Zij vertalen de boodschappen van de campagne op maat van hun volgers.
Daarnaast besteedt de populaire website Maison Slash aandacht aan het thema via (het werven van) getuigenissen van volwassenen.
De cijfers stegen…
Chlamydia, de meest vastgestelde soa in België
- Komt het vaakst voor bij vrouwen tussen 15 en 29 jaar.
- Het aantal vastgestelde gevallen steeg van 9,5 per 100 000 inwoners in 2000 tot 60,1 in 2016.
- Sciensano geeft aan dat de stijging in deze cijfers zou kunnen samenhangen met het verhoogde aantal testen, dankzij sensibilisering. Sensoa heeft dan ook een lange traditie van sensibiliseringscampagnes om besmettingen met soa’s te voorkomen én jezelf vaker te laten testen.
Gonorroe
- Komt het vaakst voor bij mannen tussen de 20 en 39 jaar.
- Het aantal vastgestelde gevallen steeg van 2,6 per 100 000 inwoners in 2000 tot 13,4 in 2016.
Syfilis
- Komt het vaakst voor bij mannen tussen de 20 en 59 jaar.
- Het aantal vastgestelde gevallen steeg van 0,4 per 100 000 inwoners tot 8,3 per 100 000 inwoners in 2016.
Voor syfilis en gonorroe wordt ervan uitgegaan dat de stijging van het aantal diagnoses effectief samenhangt met meer besmettingen.
Maar...
Er wordt nu een daling verwacht in de cijfers. In België zagen we de afgelopen jaren een gestage toename van het aantal soa’s, net als in veel andere Europese landen.
Dat was deels het gevolg van meer testinspanningen (bv. chlamydia) en deels het gevolg van een stijging bij specifieke groepen van mensen (bv. gonorroe, syfilis bij homomannen).
De buitengewone maatregelen die genomen werden om de verspreiding van Covid tegen te gaan, zouden daar verandering in kunnen brengen. Het isolement van het laatste jaar en de fysieke afstand kunnen ook een groot effect hebben op de stijgende soa-trend. Deze cijfers worden door Sciensano ten vroegste binnen een jaar gecommuniceerd.
Jammer genoeg heeft de lockdown ook een ander, minder goed effect gehad. Chlamydia werd voor Covid-tijden bij vrouwen meestal in routineonderzoek ontdekt, dus zonder dat er daadwerkelijk symptomen waren. Nu merken we dat voornamelijk soa’s vastgesteld worden wanneer er symptomen worden ervaren. De ‘winst’ die we aan het boeken waren, dreigt dus verloren te gaan. Tijd dus om een tandje bij te steken met een campagne!
Professionals doen praten over soa
Samen met de campagne naar het publiek informeert Sensoa ook huisartsen, gynaecologen en andere eerstelijnprofessionals over de campagne.
Deze vormt de perfecte aanleiding om met hun patiënten en cliënten te praten over seksuele gezondheid. Daarbij kunnen ze ook seksueel overdraagbare aandoeningen ter sprake brengen en met hen een test overwegen.
Samen met de beroepsorganisaties Domus Medica, VVOG en Vivel informeren we de professionals ook waar ze online terecht kunnen voor meer informatie en ondersteuningsmateriaal.