Snel naar
Naaktbeelden in de seksuele ontwikkeling van kinderen
Kleuters mogen thuis al op de tablet en kijken tv. Hun ouders bepalen nog sterk wat ze te zien krijgen.
Jonge kinderen kijken vooral tv en mogen soms alleen op de tablet of smartphone, als ze de regels van hun ouders of opvoeders volgen. Vanaf 9 jaar hebben heel wat kinderen al een eigen tablet of smartphone (Apestaartjaren 2022).
Op die manier komen kinderen ook bloot of seksueel getinte beelden tegen. Soms ongewild, soms gaan ze er zelf naar op zoek. Dat blijkt uit onderzoek van Rutgers, 2017.
- Jonge kinderen (3-5 jaar) zien al eens kussende of naakte mensen tegen op tv of internet. Blote borsten, piemels of vagina's, maar ook seksueel getinte beelden.
- 66% van de kinderen (9-12 jaar) komen beelden tegen van bloot, 35% ziet beelden van seks.
Sommige kinderen blijven kijken, anderen klikken het (meteen) weg. Sommigen halen hulp of praten erover met iemand, meestal zijn dat de ouders.
Het leunt aan bij de seksuele ontwikkeling dat kinderen op zoek zijn naar meer informatie over lichaam en seks. Dat betekent niet dat ze daarom zelf al seks willen.
Zijn bloot en seks in de media schadelijk voor kinderen?
Dat is moeilijk vast te stellen uit wetenschappelijk onderzoek. We weten wel dat het kinderen helpt als ze bij volwassenen terechtkunnen voor vragen en hulp.
Vertellen ouders aan hun kinderen dat ze bloot of seks kunnen tegenkomen? 3 op 10 kinderen geven aan dat hun ouders dat niet doen. 9-12 jarigen geven aan dat ze het (een beetje) belangrijk vinden, maar ook soms vervelend, om er met hun ouders over te praten. (Rutgers, 2017)
16% zag de beelden van bloot of seks op school. Ook de school is dus een belangrijke plek om hierover te praten en afspraken te maken. (Rutgers, 2017).
4 lestips: hoe geef je les over naakt in de media?
Tip 1: test de voorkennis
Hebben de kinderen al eens kussende of naakte mensen gezien op tv of internet? Vonden ze dat leuk of niet leuk? Wat hebben ze toen gedaan? Zo krijg je zicht op hun kennis en ervaringen.
Tip 2: zet in op weerbaarheid en vaardigheden
Vertel kinderen dat ze beelden kunnen zien die ze niet leuk vinden. Leer hen vooral wat ze kunnen doen bij ongewenste beelden, en bij wie ze hulp kunnen zoeken.
Tip 3: vertrek vanuit een positieve boodschap
Vertrek vanuit de boodschap 'Het is oké als je iets wil weten over seks. Maar als je op internet info zoekt over seks, kom je ook bij zaken terecht die niet voor kinderen bedoeld zijn'.
Tip 4: zorg ervoor dat kinderen met jou durven praten
Geef geen verbiedende of angstige boodschappen. Zorg er vooral voor dat kinderen over hun ervaringen op internet durven praten. Op die manier zullen ze ook hulp durven vragen.
Lesmateriaal over veilig internet en seksualiteit
Basisonderwijs: leerdoelen en leerlijn over naakt in de media
- Kinderen weten wat ze leuk of niet leuk vinden online of op tv.
- Kinderen weten hoe ze kunnen reageren als ze iets tegenkomen dat ze niet leuk vinden: wegklikken, het vertellen aan een volwassene, hulp vragen.
Kleuters (3-6 jaar)
Bespreek: wat vind je leuk op de tablet?
- Vraag: wie heeft er een tablet thuis? Met wie kijk je daarop: mama, papa, broer, zus? Wat zie of doe je dan? Doe je soms al dingen alleen op de tablet?
- Vraag de kleuters wat ze fijn vinden op de tablet. Bijvoorbeeld spelletjes, filmpjes kijken.
- Vertel: niet iedereen vindt hetzelfde leuk op de tablet. Volwassenen doen andere zaken op de tablet dan kinderen.
- Vraag of ze al iets hebben gezien dat ze niet fijn vinden. Niet alles op de tablet is voor jouw leeftijd bedoeld.
Bespreek: wat moet je doen als je enge beelden ziet?
- Bevraag: wie heeft er al eens enge beelden gezien? Wat heb je toen gedaan?
- Vertel: heb je iets gezien dat je niet leuk vond? Zeg het aan een volwassene.
- Bespreek: je mag nieuwsgierig zijn en iets leuk vinden, maar dat hoeft niet. Niet alles is voor jouw leeftijd gemaakt.
- Je moet je niet schuldig voelen als je iets ziet dat je eigenlijk niet wil zien, dat kan gebeuren.
Bespreek: kussende of blote mensen op tv of tablet
- Bevraag: heb je al eens kussende of blote mensen gezien op tv of op de tablet? Wat heb je dan gedaan?
- Bespreek: iedereen reageert op een andere manier als zij kussende of blote mensen zien op internet. Sommige kinderen vinden dit leuk, andere niet.
- Als je iets ziet dat je leuk vindt, mag je gerust verder kijken.
- Soms kan je schrikken van wat je ziet, omdat je nog te jong bent.
- Als je iets ziet dat je niet leuk vindt, kijk dan weg en praat hierover met iemand.
Kinderen (6-9 jaar)
Bespreek: kussende of naakte mensen op tv of internet
- Bevraag: heb je al eens kussende of naakte mensen gezien op tv of internet? Vond je dat leuk? Wat heb je toen gedaan? Heb je het aan je ouders verteld? Hoe reageerden ze?
- Bespreek: iedereen reageert op een andere manier als zij kussende of naakte mensen zien op internet. Sommige mensen vinden dat leuk, anderen niet.
- Als je iets leuk vindt, mag je gewoon blijven verder doen.
- Soms kan je schrikken van wat je ziet, omdat je nog te jong bent.
- Als je iets ziet dat je niet leuk vindt, kijk dan weg en praat hierover met een volwassene.
- Je moet je zeker niet schuldig voelen als je iets online tegenkomt dat je eigenlijk niet wil zien. Je mag het ook tegen je ouders zeggen.
Kinderen (9-12 jaar)
Bespreek: kussende of naakte mensen op tv of internet
- Bevraag: is het oké als je al eens naakte mensen of seks ziet op tv of internet? Hoe reageer je daarop? Hoe reageren je ouders daarop? Speel vooral in op de vragen van leerlingen.
- Bespreek: iedereen reageert op een andere manier als zij naakte of vrijende mensen zien op internet. Sommigen vinden dat leuk, anderen vinden het niet leuk.
- Als je iets ziet dat je leuk vindt, kijk dan gewoon verder. Het is zeker oké om deze zaken leuk te vinden.
- Als je iets ziet dat je niet leuk vindt, kijk dan weg en praat erover met iemand. Je moet je zeker niet schuldig voelen als je iets online tegenkomt dat je eigenlijk niet wil zien.
Download de volledige leerlijnen basisonderwijs als PDF
Leerlijnen seksuele vorming en hoe gebruiken - basisonderwijs
