Meisjes krijgen best info over menstruatie vóór ze de eerste keer ongesteld zijn. Praat niet alleen over de feiten, maar laat ook praktische vragen en gevoelens aan bod komen. En betrek er ook de jongens bij.
Snel naar
Vragen van jongeren over menstruatie
- Waarom bloeden vrouwen uit hun vagina?
- Is het vervelend om ongesteld te zijn?
- Waarom heb ik menstruatiepijn?
- Hoe verloopt de menstruatiecyclus?
- Wat zijn eicellen?
Menstruatie in de seksuele ontwikkeling
- Tussen 10 en 15 jaar gaan de meeste meisjes menstrueren.
- In het begin kan de cyclus onregelmatig zijn.
- Meisjes kunnen zwanger worden vanaf 2 weken vóór de eerste menstruatie.
6 lestips voor voorlichting over menstruatie
Tip 1: gebruik beeldmateriaal om de cyclus uit te leggen
Gebruik duidelijke, schematische tekeningen en zeg ook altijd vanuit welk perspectief de prent getekend is: vooraanzicht, zijkant bijvoorbeeld.
Illustraties vind je in het lespakket Tussen de lakens en op Zanzu.be.
Als je een demonstratie geeft met een tampon of maandverband, gebruik dan een realistische hoeveelheid vloeistof. Dip het menstruatieproduct in de vloeistof, in plaats van het helemaal onder te dompelen, zodat de vloeistof langzaam wordt opgenomen. Anders kunnen leerlingen wel eens schrikken.
Tip 2: praat ook over de praktische aspecten
- Hoeveel bloed is het?
- Hoe weet je wanneer je menstruatie zal doorkomen?
- Hoe kies je tampons of maandverband dat bij je past?
- Hoeveel vangt een maandverband of tampon of menstruatie-cup op?
- En hoe gooi je het weg na gebruik?
Gebruik hiervoor de info over menstruatie op Allesoverseks.be
Tip 3: praat ook over de gevoelsaspecten van menstruatie
- Hoe voelt het? Hoe kan je je beter voelen?
- Wat doen de hormoonschommelingen met je humeur?
- Hoe was je eerste menstruatie?
- Waar zoek je info of hulp?
Tip 4: vergeet de jongens niet
Wat weten de jongens in je klas al over menstruatie? Wat willen ze nog weten? Welke gevoelens hebben ze als ze over menstruatie nadenken?
Hoewel jongens niet menstrueren, hebben ze wel contact of relaties met mensen die wel menstrueren. Een pijnlijke of lastige menstruatie speelt mee in de keuze voor anticonceptie. Daar kunnen ze via hun partner mee te maken krijgen.
Tip 5: praat over misvattingen
Ontkracht de misvattingen die leven in de groep. Bijvoorbeeld:
- ‘Je kan niet zwanger worden voor je eerste menstruatie’
- ‘Tijdens je menstruatie kan je niet zwanger worden’
- ‘Je moet af en toe menstrueren om je vagina te reinigen’
- 'Je kan ontmaagd worden door een tampon in te steken’
- ‘Tijdens je menstruatie kan je geen seks hebben’
Tip 6: je kan ook de maatschappelijke kant bespreken
- Waarom vinden sommige mannen menstruatie vies?
- Welke connotatie heeft menstruatie in verschillende culturen?
- Waarom tonen reclamespots voor maandverband nog vaak blauwe in plaats van rode vloeistof?
Lesmaterialen over menstruatie
Basisonderwijs: leerdoelen en leerlijn over menstruatie
Kinderen
- weten wat menstruatie is
- kennen enkele menstruatieproducten
- weten waar ze terecht kunnen als ze vragen hebben over menstruatie
Kinderen (9-12 jaar)
Bespreek: wat is menstruatie?
Leg de menstruatiecyclus uit
Bespreek: hoe verzorg ik mijn lichaam tijdens de menstruatie?
- Wat doe je als je voor de eerste keer menstrueert? Aan wie vertel je het?
- Je kan je menstruatie opvangen met een maandverband/inlegkruisje, een tampon, menstruatiecup. Elk middel heeft voordelen en nadelen.
Download de volledige leerlijnen basisonderwijs als PDF
Leerlijnen seksuele vorming en hoe gebruiken - basisonderwijs
Secundair onderwijs: leerdoelen en leerlijn over menstruatie
Jongeren
- kennen de anatomie van de inwendige geslachtsdelen
- kennen het verloop van de menstruatiecyclus
- kunnen zorg dragen voor hun (mentaal) comfort en hygiëne tijdens hun menstruatie
- kunnen hun gevoelens en ideeën over menstruatie bespreken
- weten waar ze meer informatie of hulp kunnen vinden
Jongeren (12-14 jaar)
Bespreek: wat is de menstruatiecyclus?
Leg de menstruatiecyclus uit aan de hand van illustraties.
Bespreek: hoe verzorg ik mijn lichaam tijdens de menstruatie?
- Je kan je menstruatie opvangen met een maandverband/inlegkruisje, een tampon, een menstruatiecup of menstruatieondergoed. Elk middel heeft voordelen en nadelen.
- Hygiëne is belangrijk om infecties te voorkomen: regelmatig verversen en daarbij handen wassen.
Meer over menstruatiehygiëne en producten
Bespreek: wat is normaal of niet normaal?
- Bespreek een aantal mogelijk klachten: pijn, onregelmatige maandstonden, tussentijdse bloeding.
- Bespreek waar ze daarover betrouwbare informatie kunnen vinden en wanneer ze best naar de dokter gaan.
Bespreek: is menstruatie vies?
- Bevraag welke gevoelens menstruatie oproepen.
- Bespreek enkele misvattingen en ondersteun met een positieve boodschap: je menstruatie is een teken dat je lichaam gezond is. Je lichaam heeft genoeg energie, het put je lichaam niet uit. Menstruatie is niet nodig om je vagina ‘proper te maken’, daar heeft je lichaam witverlies voor.
Download de volledige leerlijnen secundair onderwijs als PDF
Leerlijnen seksuele vorming en hoe gebruiken - secundair onderwijs
Opleiding voor professionals over anticonceptie
Anticonceptie en menstruatie in de biologieles: praktijkverhaal
