Mensen met hiv hebben vaak vragen over seks en relaties. Hoe ga je hier als hulpverlener mee om? Tips om te praten over angsten, condoom, risicocontacten.

Snel naar

    Begin als hulpverlener zelf over seksualiteit en relaties

    Hiv kan een impact hebben op de seksualiteit van mensen met hiv. Maar uit schuld of schaamte durven mensen er vaak zelf niet over beginnen.

    Neem daarom zelf het initiatief om te praten over seks en relaties met je cliënt of patiënt. Zo geef je aan dat mensen met hiv (seksuele) relaties kunnen aangaan.

    Hoe? Gebruik de Onder 4 Ogen methode

    De Onder 4 ogen methode helpt je om het gesprek te openen:

    • Leg uit waarom je seksualiteit ter sprake brengt. Verwijs naar kennis of ervaringen van andere cliënten. Of benoem het als een onderdeel van jouw taak.
    • Vraag daarna toestemming om het gesprek verder te zetten. Zo verhoog je de betrokkenheid van je cliënt en geef je je cliënt ook het gevoel van controle: die geeft immers zelf de toestemming om het gesprek verder te zetten. 

    Voorbeelden: hoe kan je dit verwoorden tijdens een consult? 

    "We weten uit onderzoek dat een diagnose met hiv een impact kan hebben op je seksuele beleving/seksualiteit/relaties. Is het oké om hier over te praten? Hoe denk jij hierover?"

    "Ik hoor van andere mensen met hiv dat zij bang zijn om een nieuwe relatie aan te gaan. Ze schamen zich of hebben schrik om afgewezen te worden. Vind je het goed om hierover te praten? Herken jij dit?"

    "Als hulpverlener is het mijn taak om jou goed te informeren over de kans op overdracht/de kans op een hiv-besmetting tijdens seks. Is het oké als ik je deze informatie nu geef? Heb jij hier vragen over?"

    Als je cliënt hier verder over wil praten, kan je overgaan naar de volgende stap van de Onder 4 ogen methode. Meer informatie vind je in de Onder 4 Ogen methodiek. 

    Praat over relaties: tips

    Veel voorkomende vragen van mensen met hiv zijn:

    • Heb ik nog recht op een relatie?
    • Wie wil er een relatie met mij?
    • Wanneer moet ik vertellen aan een nieuwe partner dat ik seropositief ben?

    Normaliseer

    Sommige mensen met hiv denken dat ze enkel nog een relatie en seks kunnen hebben met andere hiv-positieve personen. Dat klopt niet. Er zijn genoeg mensen die een goede seksuele relatie hebben met een persoon zonder hiv.

    Bespreek mogelijke angsten

    Vaak is er angst voor afwijzing. Ook schaamte- en schuldgevoelens maken dat mensen hun hiv-status niet durven meedelen aan een partner.

    Stel een lotgenotengesprek voor

    Lotgenoten kunnen vertellen hoe ze omgaan met relaties en seksualiteit.

    Neem contact op met Sensoa Positief

    Praat over seks: tips

    Heel wat vragen over seks gaan over de kans op een hiv-besmetting. Hier zijn meestal geen eenduidige antwoorden op. De kans op hiv hangt af van verschillende factoren, zoals virale lading, soort seks...

    • Vraag wat bepaalde begrippen, zoals ‘weinig kans’, ‘niet besmettelijk’ voor je cliënt betekenen.
    • Vertel hoe hiv overgedragen wordt.

    Geef geen concrete cijfers of percentages

    ‘De kans dat je partner hiv krijgt, is x%’ kan voor 2 personen totaal verschillend zijn. In de meeste gevallen brengt zo’n concreet cijfer geen rust.

    Wees realistisch

    Je biedt ondersteuning om met deze complexe informatie om te gaan. Niet om de boodschap te vereenvoudigen. 

    Maak geen keuzes voor de cliënt

    De cliënt is verantwoordelijk voor persoonlijke keuzes.

    Kies voor respectvolle taal

    Hoe spreek en denk je over mensen met hiv? Gebruik onze tips voor een respectvolle woordkeuze, dat kan bijdragen aan een open gesprek.

    Wel of geen condoom?

    Veilige seks is veel meer dan het gebruik van condooms. Er zijn verschillende factoren die de kans op een hiv-infectie verlagen.

    Voorwaarden om condoom weg te laten

    Als een persoon met hiv aan een aantal voorwaarden voldoet, kan die met de partner(s) beslissen om geen condoom te gebruiken. De voorwaarden zijn bevestigd door de Hoge Gezondheidsraad.

    • Begeleid de partners in het beslissingsproces. De keuze om het condoom weg te laten ligt bij de hiv-positieve persoon en de partner(s). 
    • Bespreek de voor- en nadelen van vaginale en/of anale seks zonder condoom.
    • Geef mee dat mensen mogen terugkomen op een beslissing als één van hen zich daar niet goed bij voelt.
    • Enkel een hiv-arts kan aangeven of de persoon ondetecteerbaar is en geen andere soa’s heeft. Verwijs dus door. 

    Bespreek risicocontacten

    Een van de grootste angsten van mensen met hiv is om hiv over te dragen op iemand anders. Soms komen ze in een situatie terecht waar een risicocontact heeft plaatsgevonden.

    • Benadruk dat het goed om niet alleen te blijven zitten met dit verhaal.
    • Luister naar de emoties.
    • Vraag je cliënt naar het concreet seksueel gedrag. 
    • Beoordeel op basis van de feiten of er een risico op overdracht is. Of verwijs door naar hiv-arts of spoeddienst.  
    • Bespreek hoe de partner(s) kan/kunnen ingelicht worden. 

    Geen meldingsplicht voor mensen met hiv

    Iemand met hiv is wettelijk niet verplicht om de seksuele partner(s) in te lichten over diens hiv-status. Wel om ervoor te zorgen dat de partner niet blootstaat aan een infectie.

    Een persoon met hiv heeft geen grotere verantwoordelijkheid dan mensen zonder hiv. Zo is bijvoorbeeld seks met of zonder condoom, de soort seks, het feit dat er seks plaatsvindt een keuze van alle betrokkenen. 

    Verwijs door

    Ook interessant: hiv in Belgïe

    Hiv in België: feiten en cijfers