Mensen met hiv hebben vaak vragen over seks en relaties. Hoe ga je hier als hulpverlener mee om?
Snel naar
Begin als hulpverlener zelf over hiv
Neem zelf het initiatief om te praten over seks en relaties met je cliënt. Hiv kan een impact hebben op de seksualiteit van mensen met hiv. Vaak durven zij niet zelf beginnen uit schuld of schaamte. Zo geef je aan dat mensen met hiv (seksuele) relaties kunnen aangaan.
Praat over relaties
Veel voorkomende vragen van mensen met hiv zijn:
- Heb ik nog recht op een relatie?
- Wie wil er een relatie met mij?
- Wanneer moet ik vertellen aan een nieuwe partner dat ik seropositief ben?
Normaliseer
Sommigen denken dat ze enkel nog een relatie en seks kunnen hebben met andere hiv-positieve personen. Dit klopt niet. Er zijn genoeg mensen die een goede seksuele relatie hebben met een persoon zonder hiv.
Bespreek hun angsten
Vaak is er angst voor afwijzing. Ook schaamte- en schuldgevoelens maken dat mensen hun hiv-status niet durven meedelen aan een partner.
Stel een lotgenotengesprek voor
Een lotgenoot kan vertellen hoe hij of zij omgaat met relaties en seksualiteit.
Praat over seks
Heel wat vragen over seks gaan over de kans op een hiv-besmetting. Hier zijn meestal geen eenduidige antwoorden op. De kans op hiv hangt af van verschillende factoren, zoals virale lading, soort seks...
- Vraag je cliënt wat bepaalde begrippen, zoals ‘weinig kans’, ‘niet besmettelijk’ voor hem of haar betekenen.
- Vertel hoe hiv overgedragen wordt.
Valkuilen en tips
Geef geen concrete cijfers of percentages
‘De kans dat je partner hiv krijgt, is x%’ kan voor 2 personen totaal verschillend zijn. In de meeste gevallen brengt zo’n concreet cijfer geen rust.
Wees realistisch
Je biedt ondersteuning om met deze complexe informatie om te gaan. Niet om de boodschap te vereenvoudigen.
Maak geen keuzes voor de cliënt
De cliënt is verantwoordelijk voor zijn of haar keuzes.
Kies voor respectvolle taal
Hoe spreek en denk je over mensen met hiv? Gebruik onze tips voor een respectvolle woordkeuze, dat kan bijdragen aan een open gesprek.
Wel of geen condoom?
Veilige seks is veel meer dan het gebruik van condooms. Er zijn verschillende factoren die de kans op een hiv-infectie verlagen.
- Geef informatie over correct condoomgebruik.
- Bespreek factoren die de kans op een hiv-infectie verminderen: (ondetecteerbare) virale lading, soort seks, aantal sekspartners, geen soa...
Voorwaarden om condoom weg te laten
Als een persoon met hiv aan een aantal voorwaarden voldoet, kan hij of zij met zijn of haar partner beslissen om geen condoom te gebruiken. De voorwaarden zijn bevestigd door de Hoge Gezondheidsraad.
- Begeleid het koppel in het beslissingsproces. De keuze om het condoom weg te laten ligt bij de hiv-positieve persoon en zijn of haar partner.
- Bespreek de voor- en nadelen van vaginale en/of anale seks zonder condoom.
- Geef mee dat mensen mogen terugkomen op een beslissing wanneer 1 van hen zich daar niet goed bij voelt.
- Enkel een hiv-arts kan aangeven of de persoon ondetecteerbaar is en geen andere soa’s heeft. Verwijs dus door.
Bespreek risicocontacten
Een van de grootste angsten van mensen met hiv is om hiv over te dragen op iemand anders. Soms komen ze in een situatie terecht waar een risicocontact heeft plaatsgevonden.
- Benadruk dat het goed is dat hij of zij niet alleen blijft zitten met dit verhaal.
- Luister naar de emoties.
- Vraag je cliënt naar het concreet seksueel gedrag.
- Beoordeel op basis van de feiten of er een risico op overdracht is. Of verwijs door naar hiv-arts of spoeddienst.
- Bespreek hoe de partner kan ingelicht worden.
Geen meldingsplicht voor mensen met hiv
Iemand met hiv is wettelijk niet verplicht om de seksuele partner in te lichten over zijn of haar hiv-status. Wel om ervoor te zorgen dat de partner niet blootstaat aan een infectie.
Een persoon met hiv heeft geen grotere verantwoordelijkheid dan mensen zonder hiv. Zo is bijvoorbeeld seks met of zonder condoom, de soort seks, het feit dat er seks plaatsvindt een keuze van alle betrokkenen.
Verwijs door
- Mensen met hiv kunnen met vragen over seks en relaties ook terecht bij Sensoa Positief of hun Hiv-referentiecentrum (HRC).
- Heb jij vragen of behoefte aan ondersteuning? Neem dan contact op met Sensoa Positief.