Sexting komt voor in de leefwereld van jongeren. Het gaat over sexy tekstberichtjes, foto's of filmpjes delen. Neem online seksueel gedrag en veiligheid mee in de seksuele opvoeding van jongeren.

Vragen van jongeren over sexting

  • Is een naaktfoto van mezelf doorsturen wel zo'n goed idee?
  • Waarop moet ik letten bij naaktfoto’s of sexting?
  • Wat doe ik als mijn naaktfoto op internet staat?
  • Is Snapchat veilig voor naaktfoto’s?
  • Wat doe ik als ik ongevraagd seksueel getinte beelden binnenkrijg?
  • Wat doe ik als ik een naaktfoto van een bekende binnenkrijg?

Bekijk de vragen over sexting op Allesoverseks.be

Sexting in de seksuele ontwikkeling van jongeren

Vooral oudere adolescenten (14-17 jaar) sexten: ze zijn meer geïnteresseerd in seks en ze hebben ook meer vrije toegang tot online communicatie en via smartphone.

Seksuele foto's van zichzelf sturen komt voor in de seksuele ontwikkeling van jongeren. Jongeren doen dat onder meer:

  • Om gerustgesteld te worden over hun lichaam.
  • Om te polsen of de andere geïnteresseerd is.
  • Om periodes zonder elkaar te overbruggen.
  • Om hun seksuele identiteit te ontdekken.

Lees ook 'Sexting: waarom erover praten met jongeren?'

Maar ook kinderen experimenteren. 10 procent van de leerlingen uit het 5e en 6e leerjaar verzond ooit al eens een sexy foto van zichzelf, al is dat zeker niet altijd een naaktfoto.1

Er zijn manieren waarop sexting niet oké is, bijvoorbeeld:

  • anderen onder druk zetten om foto's of video's door te sturen;
  • beelden van iemand anders doorsturen.

Bekijk de feiten en cijfers over sexting

8 lestips: praten over sexting in seksuele voorlichting

Online seksueel gedrag, inclusief sexting moet deel uitmaken van relationele en seksuele opvoeding. Hoe begin je daaraan? 

Tip 1: neem de leefwereld van jongeren als vertrekpunt

  • Leg de nadruk op veilig sexten, niet op onthouding
  • Gebruik geen angstaanjagende boodschappen. Die staan vaak heel veraf van de leefwereld van jongeren.
  • Gebruik vooral tips en verhalen van herkenbare jongeren. 
  • Wees oprecht. Zeg bijvoorbeeld niet dat alle boodschappen of foto's sowieso zullen geforward worden, want dat klopt niet met de realiteit en met de ervaringen van jongeren. 

Tip 2: Gebruik de tips van jongeren zelf

  • Ga niet eenzijdig sexten, maar wissel beelden uit met een betrouwbare partner.
  • Blijf anoniem: geen aangezicht tonen of andere herkenbare kenmerken zoals tattoos of beelden met een herkenbare achtergrond.
  • Laat jezelf niet intimideren maar dreig met wettelijke stappen als iemand je onder druk zet.

Bekijk het advies op Allesoverseks.be

Tip 3: praat over groepsdruk

  • Leer jongeren om gepast en assertief te reageren als iemand om een naaktfoto vraagt.
  • Leer jongeren ook weerstaan aan groepsdruk om mee te doen met foto's doorsturen.

Tip 4: praat over de genderaspecten van sexting

Maak jongeren bewust van de dubbele standaarden rond naaktbeelden uitwisselen. Waarom kijken we anders naar sexting naargelang het om jongens of meisjes gaat? (slut shaming)

Gebruik werkvormen die die verschillen duidelijk maken. Preventiecampagnes bijvoorbeeld zijn vaak stereotiep en leggen de schuld bij de meisjes. Waarom wordt het slachtoffer als schuldige aangeduid? (victim blaming). Vergelijk het met een intiem geheim dat je in vertrouwen aan iemand vertelt. Als die persoon dat toch met anderen deelt, wie gaat dan in de fout? 

Praat ook over sexting onder holebi-jongeren.

Tip 5: wat zegt de wet over sexting? Geef die info mee

Jongeren moeten zich bewust zijn van de wetgeving over sexting en van de gebruiksvoorwaarden van netwerksites. Naaktfoto's delen kan strafbaar zijn.

Wanneer strafbaar? De wet eenvoudig uitgelegd

Lees meer over wetgeving in onze feiten en cijfers sexting

Tip 6: leg de risico's van sexting uit

  • Besteed speciale aandacht aan risicovolle sexting, bijvoorbeeld met mensen die jongeren alleen van internet kennen.
  • Jongeren die dit gedrag stellen kunnen een probleem hebben met hun zelfbeeld of op een andere manier extra kwetsbaar zijn. Bespreek waarom ze foto's doorsturen. Hoe kunnen ze hun nood aan affectie en aandacht op een andere manier invullen?

Tip 7: geef les over toestemming, privacy en vertrouwen

Gebruik het Sensoa Vlaggensysteem om online seksueel gedrag te bespreken.

Tip 8: wees alert voor incidenten

  • Geef jongeren ruimte om te experimenteren, maar monitor. Vraag naar hun ervaringen. 
  • Jongeren zullen niet snel hulp vragen aan volwassenen als sexting misgaat. Ze hebben schrik dat hun verhaal dan pas goed de ronde doet en opgeklopt zal worden. Ze denken eerder 'Het gaat wel over, na een week ofzo'.

Incident op jouw school? Lees het stappenplan.

Lesmaterialen over sexting

Praten over sexting - lespakket

Katelijn Gijsel
Educatief materiaal | Van 12 tot 18 jaar
AankopenDownloaden

8 oefeningen om over sexting te praten met jongeren van 12 tot 18 jaar

Edubox sexting - lespakket

Educatief materiaal | Van 12 tot 14 jaar
AankopenOnline bekijken

Sextoooh - online tool

Educatief materiaal | Van 12 tot 15 jaar
AankopenOnline bekijken

Stappenplannen over sexting

Tara De Laet
Educatief materiaal | Van 14 tot 25 jaar
AankopenDownloaden

Er mag meer aandacht zijn voor kwetsbaarheid op sociale media, in alle jaren.
Filip Dupan, leraar Sint-Lodewijks Brugge

Basisonderwijs: leerdoelen en leerlijn over sexting

Leerdoelen

  • Kinderen weten dat foto's doorsturen risico's inhoudt.

Opbouw leerlijn

In de derde graad lager sluiten we aan bij de seksuele ontwikkeling: kinderen en jonge tieners experimenteren met online media. In deze fase zijn ze nog niet in staat om online risico's correct in te schatten. Daarom ligt de klemtoon hier op preventie.

Derde graad (9-12 jaar)

In de 3e graad lager onderwijs werk je vooral aan kennis. 

Is het oké om sexy foto’s te sturen?

Welke foto’s deel ik met mij vrienden of familie? Wie kan die foto’s zien? 

Bespreek: Waarom stuur je een sexy foto? 

  • Heeft er al eens iemand een sexy foto ontvangen?
  • Waarom zou iemand een sexy foto willen sturen?
  • Zijn er andere manieren om hetzelfde te bereiken? 

Bespreek: welke foto kan je sturen?

Stuur geen sexy foto’s van jezelf. Een leuke vakantiefoto sturen is oké, eentje zonder kleren aan niet. Je weet niet wat er met je foto nadien gebeurt. Hij kan misschien bij je klasgenoten of op internet terechtkomen. 

Tip: gebruik de 'oma-regel': zet geen foto's online die niet bij je oma op de schouw mogen staan.

Bespreek: mag je iemand dwingen om een foto te sturen?

  • Zet nooit iemand onder druk om een foto te sturen. 
  • Stuur nooit een foto van iemand anders door zonder toestemming

Bespreek: wat is onveilig en bij wie zoek je hulp? 

  • Stuur zeker geen foto’s omdat iemand zegt dat het moet, of als je de persoon niet in het echt kent. Zeg duidelijk dat je het niet wil doen en vraag die persoon om te stoppen.
  • Als iemand toch aandringt, sluit dan de app en vertel het aan een volwassene. 

Download de volledige leerlijnen basisonderwijs als PDF

Leerlijnen seksuele vorming en hoe gebruiken - basisonderwijs

Secundair onderwijs: leerdoelen en leerlijn over sexting

Leerdoelen

  • Jongeren weten dat sexting leuk kan zijn, als dat in onderlinge overeenstemming en vertrouwen gebeurt.
  • Jongeren weten hoe ze de risico’s van sexting zoveel mogelijk kunnen beperken, en bij wie ze hulp kunnen zoeken als er iets misloopt.
  • Jongeren kunnen victim blaming herkennen en kritisch nadenken over gender bij sexting.

Opbouw leerlijn

  • In de eerste graad werk je vooral aan kennis en basisregels rond sexting.
  • In de tweede graad laat je jongeren nadenken over victim blaming en gender.
  • In de derde graad geef je jongeren meer wettelijke achtergrond.

Eerste graad (12-14 jaar)

Thema: Is het oké om sexy foto's te sturen?

Leerdoel: Leerlingen weten wat sexting is en kennen de basisregels. 

Bespreek: waarom sturen mensen sexy foto’s? 

Sommige jongeren sturen sexy foto’s door naar hun lief of iemand die ze vertrouwen. Waarom doen jongeren dat? Waarom zou jij dat wel of niet doen? 

Bespreek: waarop moet je letten als je foto's deelt?

  • Als je een foto of filmpje deelt, weet je nooit zeker wat er daarna mee gebeurt. Het kan misschien bij onbekenden terechtkomen. 
  • Als je het doet, zorg er dan voor dat niets van jou herkenbaar is. Stuur bijvoorbeeld zonder je gezicht, let op de achtergrond van je foto, herkenbare moedervlekken, tatoeages, juwelen die je draagt.

Bespreek: mag iemand je dwingen om een foto te sturen?

  • Stuur nooit sexy foto’s of filmpjes als je het zelf niet wil.
  • Dringt iemand aan? Zeg duidelijk dat je het niet wil doen en vraag om te stoppen.

Als hij of zij toch aandringt, sluit dan de app. Als je je er slecht bij voelt, praat er dan met iemand over.

Bespreek: mag je iemand dwingen om een foto te sturen?

  • Zet nooit iemand onder druk om een foto te sturen. 
  • Verwijder een sexy foto als iemand daar om vraagt. 

Bespreek: mag je foto's doorsturen?

  • Stuur nooit foto’s van iemand anders door zonder toestemming. Een sexy foto is een teken van groot vertrouwen. Misbruik dat vertrouwen dus niet. 

Bespreek: wat doe ik als ik sexy foto’s tegenkom van iemand die ik ken? 

Bespreek de stappen die jongeren kunnen ondernemen als een foto op een ongewenste manier gedeeld wordt:

  • Breng je vriend(in) hiervan op de hoogte. 
  • Wijs erop dat het niet de schuld is van de persoon die deze foto’s maakte, maar van de verspreider(s). 
  • Jongeren kunnen hulp vragen aan het CLB of Child Focus

Bespreek: Wat als ik online gepest word met foto's?

  • Bevraag de leerlingen wat ze zouden kunnen doen.
  • Ze kunnen anoniem contact opnemen met Child Focus of het CLB.
  • Ze mogen het altijd aan een volwassene vertellen.
  • Toon hoe ze het kunnen rapporteren op sociale media.

Gebruik de informatie op Allesoverseks.be

Tweede graad (14-16 jaar)

Thema: sexting in een relatie

Leerdoel: jongeren kunnen victim blaming herkennen en kritisch nadenken over gender. 

Bespreek: is het je eigen schuld als een foto wordt doorgestuurd? 

Het is nooit de schuld van het slachtoffer als een foto of filmpje wordt doorgestuurd. Ontkracht dus uitspraken als ‘Je wist toch dat dit kon gebeuren?’

Victim blaming gebeurt vaak als sexting foutloopt. Maar de schuld ligt bij de verspreider. Niemand verdient het om voor heel de wereld ongewild naakt getoond te worden. De emotionele impact kan heel groot zijn wanneer vertrouwen geschonden worden, zeker wanneer ze er met niemand over kunnen praten.

Bespreek: Is het erger als een foto van een meisje wordt doorgestuurd, dan van een jongen?

Derde graad (16-18 jaar)

In de derde graad laat je jongeren nadenken over sexting op relationeel en maatschappelijk niveau.

Thema: sexting en de wet

Doelstelling: jongeren zijn zich bewust van de wetgeving over seksuele meerderjarigheid en over foto's delen. 

Bespreek: seksuele meerderjarigheid en foto's delen

Volgens de wet mogen minderjarigen vanaf 16 jaar seksuele foto’s van zichzelf naar een andere 16+’er sturen, als het in onderlinge toestemming gebeurt. 

Je mag vanaf 14 jaar seksuele handelingen stellen met iemand die maximum 17 jaar is. Vanaf 16 jaar mag je dat ook doen met mensen die 18 jaar of ouder zijn. 

Download de volledige leerlijnen secundair onderwijs als PDF

Leerlijnen seksuele vorming en hoe gebruiken - secundair onderwijs

Hoe reageer je op incidenten?

  • Ga internet of mobiele toestellen niet extra verbieden als er een incident is. Op zo'n moment hebben jongeren nog meer dan anders steun nodig van hun leeftijdsgenoten. 
  • Neem geen maatregelen waarmee je zelf de privacy van jongeren schendt.
  • Verspreid geen paniekberichten over reputatieschade of seksueel misbruik als foto's toch ongewenst verspreid geraken.
  • Is een jongere slachtoffer van grensoverschrijdende sexting? Neem het op voor die jongere en benader hem of haar niet als een schuldige. 

Bekijk het stappenplan 'Een naaktfoto op school, wat nu?' als zich een incident voordoet in je organisatie.

Bekijk alle materialen over media en internet

Lesmateriaal speciaal voor lager onderwijs

De dokter Bea show - lesmodules

Sensoa en KetNet
Educatief materiaal | Van 9 tot 12 jaar
AankopenDownloaden

Online lesmateriaal bij de populaire tv-show. Module 11 gaat over voortplanting en anticonceptie.

Opleiding voor professionals over sexting

Ben je leraar? Andere onderwijsprofessional? Ontdek alles over seksuele voorlichting, lesmaterialen en leerlijnen voor kleuter, lager en secundair onderwijs.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag: hoe ga je daarmee aan de slag als leraar, zorgverlener of andere professional? Maak kennis met Sensoa Vlaggensysteem en tools om seks en grenzen te bespreken. Of volg een intensieve opleiding om beleid uit te werken.

Hoe praat je over relaties en seksualiteit met cliënten, jongeren, anderstaligen? Maak kennis met de Onder 4 Ogen gespreksmethodiek.

Hoe neemt Filip Dupan sexting mee in seksuele opvoeding? 

Filip geeft seksuele opvoeding op school. Hij geeft ook voorlichting aan vluchtelingen als vrijwilliger bij het CGSO in Brugge.